สมัยก่อนจะมีความเชื่อบางอย่างที่บอกว่า อย่านั่งนาน เดี๋ยวก้นใหญ่ ก็ไม่รู้ว่าสมมุติฐานนี้มาจากหลักการของอะไรนะครับ แต่ในงานนี้เป็นการศึกษาของ Agrawal และคณะ (2022) เขาศึกษาเพื่อหาความสัมพันธ์ของ รูปแบบการกระจายตัวของการสะสมไขมัน (Fat distribution) กับพันธุกรรม (Genetic) [1]

ศึกษาในคนกลุ่มไหน ?
เขาใช้ข้อมูลจาก UK Biobank ที่มีภาพ MRI ไขมันช่องท้อง (Visceral adipose tissue ,VAT) ไขมันหน้าท้อง (Abdominal subcutaneous adipose tissue, ASAT) และไขมันบริเวณก้น (gluteofemoral adipose tissue, GFAT) แล้วก็ BMI แล้วก็ข้อมูลอื่นๆ มาวิเคราะห์
เพื่อดูว่ามันมี โครงสร้างพันธุกรรมอะไรที่มันเกี่ยวข้องบ้าง แล้วมีอะไรที่เกี่ยวข้องกับเรื่องของเพศของแต่ละคนบ้าง แล้วก็สุดท้ายคือเขาจะดูว่ามันมีอะไรที่บอกความเสี่ยงต่อการเป็นโรคเบาหวาน (type 2 diabetes) หรือ โรคหลอดเลือดเลี้ยงหัวใจ (Coronary artery disease) บ้าง
ศึกษายังไง ?
เขาใช้เทคโนโลยี Deep learning มาศึกษาภาพ MRI จากข้อมูลคนสามหมื่นกว่าคน ทั้งผู้หญิงและผู้ชาย อันดับแรกๆถ้าดูแค่เพศ เขาพบว่า ผู้ชายมีค่าเฉลี่ย VAT มากกว่าผู้หญิง ผู้หญิงจะมี ASAT และ GFAT มากกว่า ผู้ชาย อันนี้ก็ทั่วๆไปนะครับ ปกติเราก็รู้กันอยู่แล้ว
ทีนี้จากข้อมูลต่างๆ (บอกเลยว่าขั้นตอนการคิด วิเคราะห์ละเอียดมาก ใครสนใจดูในตัวงานได้เลยครับ) เขาก็เอาไปปรับดูว่ามียีนไหนที่น่าจะมีความเกี่ยวข้องบ้าง ในข้อมูลการกระจายตัวของไขมัน รูปร่างของแต่ละคน ที่มีไขมันแต่ละตำแหน่งที่แตกต่างกันออกไป

ผลที่ได้คือ ?
เขาก็พบสิ่งที่น่าสนใจเกี่ยวกับกรรมพันธุ ว่า GFAT นี่ค่อนข้างจะสามารถสืบทอดทางกรรมพันธุได้ มากที่สุดต่างจาก VAT และ ASAT แล้วก็ทำให้เห็นภาพที่ชัดเจนขึ้นว่าพันธุกรรม นี่ก็มีความสัมพันธ์กับลักษณะว่าเราจะมีการเก็บไขมันตรงไหนมากตรงไหนน้อย
สรุป
สำหรับเราๆตรงนี้จะนำไปใช้ประโยชน์ยังไงบ้าง ในความคิดผม ถ้ามองว่ามันเป็นเรื่องที่สืบทอดมาจากพันธุกรรมแล้ว รู้แล้วก็สบายใจจะได้ไม่ต้องเสียเวลาไปคิดเยอะกับมัน (ตามกลุ่มต่างๆอ่ะเจอประจำ)
ที่ต้องคอยคิด คอยกังวล คอยถามคนนั้นคนนี้ ว่าทำไมเวลาเราอ้วน มักชอบออกตรงนี้ ไม่ออกตรงนั้นเหมือนคนอื่นเขา ไปคิดวางแพลน ว่าเราจะออกกำลังกาย จะกินยังไง ให้มันดีต่อร่างกายดีต่อเป้าหมายด้วยวิธีการที่มันเป็นเรื่องพื้นฐานอื่นๆ ของเราดีกว่า
ตรงนี้ก็ต้องย้อนอธิบายกลับไปที่เรื่องของยีน หรือ Genotype นิดนึงนะครับ Genotype เนี่ยคือยีนของแต่ละคน ซึ่งจะมีค่าคงที่ตลอดชีวิตของเรา ตัวนี้จะมีบทบาทกับ โปรตีน เซลล์ และเส้นทางในเรื่องชีวเคมีของร่างกายแต่ละคน แต่อีกคำนึงที่ต้องทราบคือ Phenotype ตัวนี้คือลักษณะที่มันแสดงออก อย่างที่บอกว่า Genotype มันคงที่ตลอดชีวิต แต่ Phenotype เนี่ย มันสามารถเปลี่ยนแปลงไปมาได้ ขึ้นอยู่กับสภาพแวดล้อง และปัจจัยอื่นๆ [2]
ยีนหรือ Fat distribution มันกำหนดมายังไง ถ้าเราไม่ทำให้มันเกิดเป็นภาวะที่ไขมันมันจะเก็บสะสมเป็นส่วนเกินได้ มันก็ไม่มีผลอยู่แล้ว (เหมือนจะง่ายนะ แต่ไอ้ตรงนี้แหละยาก ๕๕)
อ้างอิง
- Agrawal, S., Wang, M., Klarqvist, M.D.R. et al. Inherited basis of visceral, abdominal subcutaneous and gluteofemoral fat depots. Nat Commun 13, 3771 (2022). https://doi.org/10.1038/s41467-022-30931-2
- Wojczynski, M. K., & Tiwari, H. K. (2008). Definition of phenotype. Advances in genetics, 60, 75–105. https://doi.org/10.1016/S0065-2660(07)00404-X