วันนี้พักมาเรื่องหนักๆ แต่เล่าให้ฟังกันแบบเบาๆกันบ้างนะครับ งานนี้เป็นการวิจัยที่อาจจะมีโอกาสนำไปสู่การพัฒนาเทคนิคในการรักษาโรคเลยทีเดียว เป็นงานวิจัยของนักวิทยาศาสตร์ชาวญี่ปุ่น Okabe และคณะ (2022) [1] มันเริ่มจากเขาไปพบว่าปลา Loach หรือที่ภาษาไทยเรียกว่า ปลาค้อ หรือปลารากกล้วย เนี่ยมันสามารถหายใจทางลำไส้ได้ถ้ามีภาวะขาดอากาศ แล้วก็ศึกษากันต่อมา ว่ากลไกมันอะไรยังไง
ปลาทำได้ เอ๊ะแล้วสัตว์อื่นล่ะ จะเหมือนกันมั้ย ?
หลังจากนั้นเขาก็ทดลองในหนู โดยทำให้ขาดออกซิเจนแล้ว จ่ายอากาศเข้าทางก้น ... เฮ้ย ปรากฎว่าหนูไม่ตาย ถ้าเทียบกับหนูที่ทำให้ขาดออกซิเจนอย่างเดียว ก็พบว่ารอดตายและอยู่ได้นานกว่า การวิจัยยังไม่จบแค่ตรงนั้นเขาก็ลองลอกเยื่อเมือกในลำไส้ออก อันนี้เกิดจากเขาคิดว่าถ้าลอกเยื่อเมือกออกมันน่าจะหายใจทางก้นได้ดีกว่ามั้ย ก็ปรากฎว่าดีขึ้นด้วย
พอลอกเยื่อเมือกออกแล้ว ทีนี้ก็เกิดความคิดว่า มีความเป็นไปได้ว่าแทนที่จะให้ออกซิเจนเป็นก๊าซละ ถ้าให้เป็นของเหลวโดยทำละลายออกซิเจนใน perfluorodecalin ซึ่งตัวนี้มีการใช้ในการรักษาเด็กที่มีปัญหาระบบทางเดินหายใจ ก็พบว่าวิธีนี้มันใช้การได้เว้ยเฮ้ย
ลองศึกษาในสิ่งมีชีวิตขนาดใหญ่ขึ้นดูสิ
ทีนี้เขาก็เลยขยับจากหนู มาเป็นสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมที่มีขนาดใหญ่ขึ้น สเตปถัดมาที่เขาทำเขาทำในหมู ก็ทำคล้ายๆกันครับทดลองทั้งของเหลว และแก๊ส (แต่ต้องลอกเยื่อเหมือกมั้ยนี่ผมไม่แน่ใจนะ เหมือนจะไม่เห็นเขียนไว้ หรืออ่านข้ามไปก็ไม่รู้) แต่ผลคือมันใช้การได้แหละ หมูที่ขาดอากาศทางปกติ รับออกซิเจนทางตูดได้มีชีวิตนานขึ้น 30 นาทีสำหรับหมูหนัก 50kg ซึ่งถ้าเป็นปกติน่าจะเสียชีวิตไปแล้ว
ประโยชน์ที่ได้จากการศึกษานี้ ?
งานนี้มีประโยชน์ยังไง ? ก็อาจจะนำไปสู่การพัฒนาวิธีการใหม่ๆ ที่จะใช้กับผู้ป่วยที่มีปัญหาระบบทางเดินหายใจได้นะครับ เขาบอกว่าปัจจุบันมันมี 2 วิธี คืออัดอากาศผ่านจมูกและ/หรือปากแบบที่เห็นๆกันอยู่ อีกวิธีคือใช้เครื่อง ECMO (Extracorporeal Membrane Oxygenation) ที่ทำหน้าที่แทนหัวใจและปอด ก็น่าสนใจดีนะครับ
อ้างอิง
- Okabe, R., Chen-Yoshikawa, T. F., Yoneyama, Y., Yokoyama, Y., Tanaka, S., Yoshizawa, A., Thompson, W. L., Kannan, G., Kobayashi, E., Date, H., & Takebe, T. (2021). Mammalian enteral ventilation ameliorates respiratory failure. Med (New York, N.Y.), 2(6), 773–783.e5. https://doi.org/10.1016/j.medj.2021.04.004
