หลังผ่ากระเพาะ ฝึกให้ออกกำลังกาย ผ่านไป 5 ปี แทบไม่ได้ผลดีอะไรเลย ?

น่าแปลกนะครับ ว่าทำไมหลังผ่ากระเพาะลดน้ำหนักแล้ว แม้จะมีการฝึกให้รู้จักการออกกำลังกายแล้ว แต่พอติดตามผลระยะยาว ไปอีก 5 ปี แทบไม่ค่อยแข็งแรงขึ้นเลย


หลังผ่ากระเพาะ ฝึกให้ออกกำลังกาย ผ่านไป 5 ปี แทบไม่ได้ผลดีอะไรเลย ?

ไม่น่าเชื่อการฝึกให้ออกกำลังกายหลังผ่ากระเพาะลดน้ำหนัก เมื่อติดตามผลไปอีก 5 ปี ผลปรากฎว่า ไม่แข็งแรงขึ้นเลย

ทำไมถึงเป็นเช่นนั้น เดี๋ยวมาเล่าให้ฟังครับ ก่อนอื่นงานนี้เป็นการศึกษาของ Ballicha และคณะ (2022) [1] เพื่อดูผลของการฝึกออกกำลังกาย (Exercise Training) หลังการผ่ากระเพาะลดน้ำหนัก (Bariatric surgery) โดยติดตามผลหลังจากผ่า 5 ปีนะครับ

ศึกษาในใคร

เป็นการศึกษาแบบ Open-label, parallel group RCT นะครับ เขาก็ทำการศึกษาในผู้ป่วย 54 คน ว่าผ่านไป 5 ปี เป็นไงบ้าง สุดท้ายก็ได้ข้อมูลมาจาก 17 คนเป็นกลุ่มควบคุม 22 คนให้ทานอาหารเสริมโปรตีนอย่างเดียว 15 คน ให้ทานอาหารเสริมโปรตีนและฝึกแบบแรงต้าน (Resistance training) อายุระหว่าง 18-65 ปี มีทั้งชายและหญิง

วัดผลอะไรบ้าง ?

ก็มีการวัดผล ชั่งน้ำหนัก และวัด Body composition ด้วย DXA เป็นระยะ 1, 3, 6, 12 เดือน หลังผ่าตัด แล้วก็อีกทีตอน 5 ปี แล้วก็ดูว่าน้ำหนักหลังจากนั้นเพิ่มขึ้นด้วยรึเปล่า ส่วนการวัดความแข็งแรง ทำตอน 6 เดือนหลังผ่า แล้วก็ทำอีกทีหลังจากนั้น 5 ปีเลย วัด Grip strenght ด้วยเครื่อง Dynamometer แล้วก็วัดความแข็งแรงร่างกายช่วงล่าง ด้วย Leg Press 1RM ส่วนความฟิตระบบคาร์ดิโอ ใช้การปั่นจักรยานวัดงานทดสอบเพื่อดู  VO2peak

กิจรรมทางกายในชีวิตประจำวัน ก็มีการให้ใส่อุปกรณ์ Actigraph วัดไว้ก่อนผ่า หลังผ่า 6 เดือน แล้วก็ตอน 5 ปีหลังจากนั้น ติดไว้ที่สะโพก เป็นเวลาสัปดาห์นึง ยกเว้นตอนทำกิจกรรมทางน้ำ เก็บข้อมูลอย่างน้อยวันละ 8 ชั่วโมง ได้สัปดาห์ละ 4 วันอย่างน้อยถือว่าผ่านเกณฑ์การเก็บ แล้วก็มีทำแบบสอบถามเก็บข้อมูลควบคู่กันไปด้วย และมีการเก็บผลเลือดเพื่อนำไปดูค่าต่างๆ

ผลที่ได้คือ ?

ผลที่ได้คือ หลังจากผ่านไป 5 ปี เทียบกับปีแรกหลังผ่าตัด ภาพรวมก็ลดน้ำหนักกันได้เยอะนะครับ เฉลี่ย 32.8kg ดูละเอียดก็ลดเป็นไขมันได้ถึงเฉลี่ย 22.3kg เลย เสีย lean mass แค่เฉลี่ย 9.6kg ก็โอเคนะเนี่ย เมื่อเทียบจากช่วงหลังผ่า 1 ปี กับ 5 ปี น้ำหนักขึ้นกลับมาเกิน 10% 27 คน น้อยกว่า 10% 18 คน

ผลต่างๆ เมื่อผ่านไป 5 ปี

พอดูที่ความฟิตเนี่ย Hand grip strength ผ่านไป 5 ปี ไม่ดีขึ้นเลย แต่ถ้าดูแยกกลุ่มที่ได้ฝึก Resistance หลังผ่า ก็มีผลบวกอยู่นะครับ ส่วน การ Leg press ก็ทำได้น้อยลงด้วยซ้ำ ลดลงหมดทุกกลุ่ม แต่ถ้าดูเทียบกับน้ำหนักตัว ก็ถือว่าใกล้เคียงเดิม อาจจะได้ลดลงเพราะกล้ามเนื้อลดลงด้วย เมื่อมอง

ระบบแอโรบิค ค่า VO2peak ลดลงด้วย แต่ถ้าดูเทียบกับน้ำหนักตัว ก็ถือว่าดีขึ้นจิ๊ดนึง พอดูพฤติกรรมกิจกรรมทางกาย ทั้งการดูด้วยอุปกรณ์และแบบสอบถามมีแค่ราว 70% ที่ได้ตามคำแนะนำสุขภาพ ดูแล้วพฤติกรรมทางกายลดลง ระยะเวลาที่มีพฤติกรรม Sedentary เพิ่มขึ้น เวลาดูทีวีเพิ่มขึ้น

ผลเรื่องความฟิต

อ่านมาถึงตรงนี้บางท่านอาจจะแปลกใจ แล้วทำไมออกกำลังกาย 5 ปีผลมันเป็นแบบนี้ ที่ผมยังไม่ได้บอกไว้ข้างบนก็คือ การให้ออกกำลังกายที่เขากำหนดและฝึกให้เนี่ย เขาทำให้แค่ 18 สัปดาห์ หรือสี่เดือนกว่าๆ สัปดาห์ละ 3 วัน ก็ไม่ได้นานเท่าไหร่ หลังจากนั้นเขาก็ปล่อยแล้วล่ะ แล้วแต่จะทำหรือไม่ทำกันเองเลย

ซึ่งดูจากผลเนี่ย เราก็คงต้องคาดเดากันเองนะครับ ว่าเขายังออกกำลังกายต่อกันไปจนถึงระยะเวลา 5 ปีที่ทดสอบอีกครั้งหรือไม่ ถ้าดูลงรายละเอียดมันก็อาจจะไม่ได้แย่ไปทุกคน แต่มันก็มีน้อยคนจริงๆที่ผลออกมาว่าฟิตกว่าเดิม จากทั้งหมดเนี่ยมี 10% ที่ยังมีกิจกรรมเวทอยู่

สรุป

ในตัวงานเขาก็ดูผลของการให้ทานโปรตีนเสริม การออกกำลังกาย ว่าได้ผลดีหรือไม่ เมื่อเทียบกับกลุ่มควบคุม สำหรับเราได้อะไรจากข้อมูลนี้ ผมว่ามันเห็นได้ชัดเจนอยู่นะ ว่าหลังจากการลดน้ำหนักได้ด้วยการผ่ากระเพาะ ถ้าหากว่าพฤติกรรมการออกกำลังกายไม่เปลี่ยนเนี่ย มันก็คาดหวังอะไรหลายๆอย่างไม่ได้ โดยเฉพาะความแข็งแรง

อย่างไรก็ตามสำหรับคนที่มีความจำเป็นควรลดน้ำหนักให้ได้เพื่อลดความเสี่ยงสุขภาพด้านอื่น ก็ไม่ได้ถือว่าแย่ แต่ในระยะยาว พวกการรักษาน้ำหนักที่ลดลงได้แล้ว รักษารูปร่าง ยังไงก็ต้องมีการเปลี่ยนแปลงพฤติกรรมการกิน การออกกำลังกาย ให้ได้ด้วย

แต่ก็ต้องพิจารณาตัดสินใจกันดีๆนะครับ เพราะว่าบางกลุ่มก็อาจจะไม่เหมาะที่ จะตั้งการผ่ากระเพาะเป็นทางเลือกแรกๆ อย่างเช่นในกลุ่มเด็กเนี่ย ก็พบว่าส่งผลทำให้มวลกระดูกต่ำ มีผลต่อพัฒนาการ ทำให้ประจำเดือนมาช้า [2] เรื่องพวกนี้มีผลแล้วมีผลเลย มันไปแก้ภายหลังยาก ต้องพิจารณากันหลายๆด้าน

อ้างอิง

  1. Bellicha, A., Ciangura, C., Roda, C., Torcivia, A., Aron-Wisnewsky, J., Poitou, C., & Oppert, J. M. (2022). Effect of exercise training after bariatric surgery: A 5-year follow-up study of a randomized controlled trial. PloS one, 17(7), e0271561. https://doi.org/10.1371/journal.pone.0271561
  2. Calcaterra, V., Cena, H., Pelizzo, G., Porri, D., Regalbuto, C., Vinci, F., Destro, F., Vestri, E., Verduci, E., Bosetti, A., Zuccotti, G., & Stanford, F. C. (2021). Bariatric Surgery in Adolescents: To Do or Not to Do?. Children (Basel, Switzerland), 8(6), 453. https://doi.org/10.3390/children8060453

GO TOP

🎉 You've successfully subscribed to Fat Fighting!
OK