เป็นเรื่องที่ดูเหมือนไม่มีอะไร แต่ก็มีคนสงสัย และหลายคนเกิดความสับสนนะครับ ว่าเอ๊ะ เห็นข้อมูลในฉลากโภชนาการบอกว่า ไข่ไก่ 80 Calories แล้วในพวกงานวิจัยเขาบอกว่ากินวันละ 1,500 kcal เขากินไข่วันละ 18,750 ฟองเหรอ เพราะว่า 1k มันต้องเท่ากับ 1,000 สิ กินวันละ 1,500,000 แคลอรี่เลยหรอ โอมายก๊อดดดด เอาละครับ วันนี้ก็จะมาชวนคุย(อ่าน)กันเรื่องนี้แหละ ว่าจริงๆแล้วมันเป็นยังไงแน่
แคลอรี่คือหน่วยพลังงาน
ก่อนอื่นเรามาทำความรู้จัก กับเจ้าแคลอรี่กันก่อนนะคับ มันไม่ใช่ชื่อวงดนตรีนะครับ (แคลอรี่บลาบลานะ เฉลยก่อนเดี๋ยวเผื่อเด็กรุ่นนี้จะไม่ทัน ๕๕๕) มันเป็นหน่วยที่ใช้ในการวัดพลังงานนะครับ พลังงาน 1 แคลอรี่ คือพลังงานที่ทำให้น้ำ 1 กิโลกรัม อุณหภูมิเพิ่มขึ้น 1 องศาเซลเซียส [1] เวลาที่เราดื่มหรือทานอะไรเข้าไป สิ่งที่ร่างกายเราจะได้รับนอกจากปริมาณสารอาหารแล้ว มันมีอีกหน่วยนึงที่เราใช้พูดถึงอาหารก็คือเรื่องของพลังงานอาหาร ว่าอาหารที่เราทานเข้าไปนั้นให้พลังงานเท่าไหร่
ในอีกทางนึงก็จะมีการพูดถึงเวลาที่เราออกกำลังกาย เราทำกิจกรรมต่างๆ ว่าใช้พลังงานเท่านั้นเท่านี้แคลอรี่ ดังนั้นก็จะเห็นนะครับ ว่าแคลอรี่คือหน่วยที่เราเอาไว้ใช้เพื่ออ้างอิงเวลาพูดถึงพลังงานที่เกิดขึ้นกับร่างกายเราในรูปแบบต่างๆ
ร่างกายแต่ละคนต้องการพลังงาน หรือใช้พลังงานเท่าไหรนั้น แตกต่างกันไปตามหลายๆปัจจัยนะคับ ไม่ว่าจะเป็นเพศ อายุ รูปร่าง กิจกรรมที่ทำในแต่ละวัน สภาพความเจ็บป่วย การรับยาต่างๆ
แคลอรี่และสมดุลย์พลังงาน
อย่างที่บอกไปข้างต้น ว่าเวลาเราออกกำลังกายเราทำกิจกรรม หรือแม้แต่เรานอนเฉลยๆ ร่างกายเราจะใช้พลังงานในการทำกิจกรรมต่างๆ (และย้ำอีกทีแม้แต่นอนเฉยๆ แต่ร่างกายเราภายในก็ไม่ได้หยุดกิจกรรมของเขานะคับ) ดังนั้นเพื่อให้เรามีชีวิตอยู่ ไม่ตาย ร่างกายจะต้องการพลังงานอยู่ตลอดเวลา
เวลาที่เรากินหรือดื่มอะไรเข้าไปในร่างกายเรา ก็เป็นการเติมพลังงานให้ร่างกาย ร่างกายก็ใช้พลังงานจากสารอาหารที่เราทานเข้าไป เพื่อใช้ในการทำสิ่งต่างๆ ในการคิด ในการที่หัวใจเต้น ในการที่เราหายใจ ในตอนที่เราตด ในตอนที่เราขี้ ในตอนที่เราฉี่ การเจริญเติบโตของร่างกาย การซ่อมแซมส่วนที่สึกหรอก การเดิน การนั่ง การวิ่ง ตลอดเวลาร่างกายเราใช้พลังงานตลอดนะคับ จะมากหรือน้อยแตกต่างกันไปนั่นเอง
ถ้าเราทานเข้าไปสมดุลย์กับการใช้พลังงานของเรา สิ่งที่จะเกิดขึ้นก็คือน้ำหนักเราจะไม่ขึ้นไม่ลงมากจะนิ่งๆนะครับ ซึ่งจุดที่สำคัญที่สุดในการโภชนาการนั้นคือจุดที่สมดุลย์นี่เองครับ ไม่ใช่จุดที่เราทานเพื่อไดเอทหรือเพิ่มกล้ามเนื้อนะครับ แต่เป็นจุดสมดุลย์ ทั้งนี้ภาพรวมของความสมดุลย์ นั้นเป็นภาพใหญ่นะคับสมมุติวันนี้เราไปยัด (ผมไม่เรียกว่ากินแล้วกันนะ ๕๕) บุฟเฟต์มาเต็มคราบเลย ไม่ต้องกังวลครับ เราบาลานซ์ทานลดลงในวันอื่นๆ เพื่อเฉลี่ยระดับพลังงานให้สมดุลย์ได้
แคลอรี่ในอาหาร
อย่างที่บอกข้างต้นว่าแคลอรี่คือหน่วยวัดพลังงานในอาหาร ดังนั้นข้อมูลพลังงานอาหารที่ระบุในฉลากโภชนาการ จะช่วยให้เราทราบได้ว่าไอ้ที่เราทานไปน่ะ มันได้พลังงานมากน้อยเท่าไหร่ เราจะได้ไม่ทานมากหรือน้อยจนเกินไปนะครับ มากไปก็ไม่ดี แต่น้อยไปก็ไม่ดีเหมือนกัน
นอกจากเรื่องของพลังงานอาหารแล้วยังมีเรื่องของสัดส่วนสารอาหารหลัก ที่ควรได้รับด้วย ซึ่งเอาจริงๆทั้งสองอย่างนั้นก็สัมพันธ์กันครับ ถ้าเรามีความเข้าใจในเรื่องโภชนาการ ไม่ใช่ว่ามีอย่างใดอย่างนึงสำคัญกว่าอีกอย่างนึง มันสำคัญทั้งคู่
ทีนี้กลับมาที่หัวข้อของเรา พวกข้อมูลแคลอรี่ที่เขียนบนฉลากโภชนาการ จะเขียนเป็น kcal บ้าง ผลิตภัณฑ์นำเข้าบางอันจะมี kJ ด้วยอันนั้นคือกิโลจูลเป็นอีกหน่วยนึง (1 แคลอรี่ = 4.18 จูล หรือประมาณ 4.2 จูลถ้าปัดเศษ) แต่บ้านเราใช้ แคลอรี่เป็นหน่วยหลัก ซึ่งข้อมูลในฉลากโภชนาการที่ถูกต้องที่พบบ่อยก็จะมี kcal และ Cal
ความแตกต่างระหว่าง kcal และ Cal
kcal นั้นเป็นหน่วยที่เรียกว่าเสกลเล็ก (small scale) มักจะนิยมใช้ในงานวิทยาศาสตร์ มีค่าเท่ากับ 1,000 calories ตามที่เราเข้าใจว่า 1,000 = 1k นั่นแหละครับ [1]
ส่วน Cal นั้น (สังเกตตัวอักษร C จะเป็นตัวใหญ่) เขาเรียกว่า สเกลใหญ่ (large scale) นิยมใช้ในการระบุพลังงานอาหาร ใช้ในทางโภชนาการ มีค่าเท่ากับ 1kcal นั่นเองครับ
ดังนั้น 1 Cal = 1 kcal สังเกตที่ตัวอักษรเล็กใหญ่นะคับ ถ้าผู้พิมพ์ฉลากใช้หลักถูกต้องเขาจะต้องพิมพ์ตัวเล็กใหญ่ให้เราทราบด้วยว่าเป็นหน่วยสเกลไหน นั่นคือในส่วนของต่างประเทศนะครับ เขามีตัวพิมพ์ใหญ่พิมพ์เล็กไว้สังเกต ส่วนในประเทศไทย ถ้าเป็นภาษาไทย เราไม่มีตัวใหญ่ตัวเล็กเหมือนฝรั่ง ฉลากโภชนาการกำหนดไว้ให้เขียนระบุไว้ว่าหน่วยเป็น กิโลแคลอรี่ [2]
สรุป
kcal = Cal = กิโลแคลอรี่ นะครับ แต่ในภาษาพูดของเราถ้าเป็นการอ่านแคลอรี่สเกลใหญ่ มันก็จะไม่มีอะไรบอกว่าเป็นตัวอักษร C ตัวใหญ่ ก็อาจจะทำให้สับสนกันตรงนี้ได้ แต่หลักๆแล้วในความหมายโดยทั่วไปก็คือใช้แทนกันได้นั่นเองครับ
อ้างอิง
- Hargrove J. L. (2007). Does the history of food energy units suggest a solution to "Calorie confusion"?. Nutrition journal, 6, 44. https://doi.org/10.1186/1475-2891-6-44
- ประกาศกระทรวงสาธารณสุข (ฉบับที่ 182) พ.ศ. 2541 เรื่องฉลากโภชนาการ
